Τι πρέπει να προσέχω όταν έχω ένα νεφρό; Πολλοί είναι οι άνθρωποι που ανήκουν στην κατηγορία εκείνων που έχουν ένα νεφρό και θέλουν να ξέρουν τι είναι καλό να προσέχουν στην διατροφή καθώς και στην ζωή τους γενικότερα ώστε να διατηρούν υγιές το πολύτιμο αυτό όργανο του σώματος μας.
Όλοι γνωρίζουμε ότι το ανθρώπινο σώμα έχει δυο νεφρούς, με βασική λειτουργία τους την αποτοξίνωση του οργανισμού μας, υπάρχουν όμως περιπτώσεις ατόμων που έχουν ένα νεφρό.
Μονόνεφρος ή Μονήρης νεφρός είναι η κατάσταση στην οποία ένα άτομο αντί να έχει δύο νεφρά έχει μονάχα ένα ή ένα μόνο λειτουργικό νεφρό (από τα δύο). Οι κυριότερες αιτίες της κατάστασης αυτής είναι οι γενετικές ανωμαλίες (συγγενής μονόνεφρος), η χειρουργική αφαίρεση του νεφρού και η δωρεά νεφρού (επίκτητος μονόνεφρος).
Παρακάτω θα αναφερθούμε αναλυτικά στο τι πρέπει να προσέχει κάποιος όταν έχει ένα νεφρό, ποιες οι κατηγορίες καθώς και συμβουλές εύρυθμης λειτουργίας του οργάνου αυτού του οργανισμού μας για μια ομαλή καθημερινότητα και κατ’ επέκταση ζωή.
Μονόνεφρος ή Μονήρης νεφρός: Όλα όσα θέλετε να γνωρίζετε αν έχετε ένα νεφρό
Η αγενεσία του ενός νεφρού είναι η εκ γενετής και πλήρης έλλειψη ενός νεφρού. Η δυσπλασία αποτελεί την μη σωστή ανάπτυξή του ενός νεφρού κατά την ενδομήτρια ζωή με αποτέλεσμα την ύπαρξη ενός μικρότερου σε μέγεθος και τις περισσότερες φορές μη λειτουργικού νεφρού.
Τα άτομα με μονήρη νεφρό έχουν μια φυσιολογική ζωή, χωρίς να υπάρχουν προβλήματα από τον εναπομείναντα νεφρό στον οποίο και παρατηρούνται δομικές και λειτουργικές αλλαγές ώστε να υπάρξει μια ισορροπία από το έλλειμμα του νεφρικού παρεγχύματος.
Σε κάθε περίπτωση αν έχετε ένα νεφρό συνίσταται τακτική παρακολούθηση, με ετήσια μέτρηση της κρεατινίνης πλάσματος, ετήσιο έλεγχο των ούρων για λεύκωμα και εξίσου τακτική παρακολούθηση της αρτηριακής πίεσης. Επίσης είναι σημαντικό να απευθύνεται σε έναν διατροφολόγο πάντα σε συνεννόηση με τον νεφρολόγο σας για την υιοθέτηση μια ισορροπημένης και κατάλληλης για εσάς διατροφής.
Ποιες είναι οι κατηγορίες του Μονόνεφρου;
Το ένα νεφρό που έχει το άτομο είναι μεγαλύτερο σε μέγεθος και βάρος σε σύγκριση με τους νεφρούς των υγιών ατόμων εξαιτίας της αυξημένης ροής αίματος και των ενδοσπειραματικών πιέσεων που παρατηρούνται.
Αυτή η κατάσταση είναι γνωστή ως αντιρροπιστική υπερτροφία και σχετίζεται με το γεγονός ότι το λειτουργικό νεφρό υπερτροφεί καθώς προσαρμόζεται στο αυξημένο έργο των υπαρχόντων νεφρώνων, ωστόσο το τίμημα αυτής της προσαρμοστικότητας στην διάρκεια του χρόνου είναι η ενεργοποίηση των κυττάρων του σπειράματος με τελικό αποτέλεσμα την ίνωση, την αγγειοσύσπαση και την ισχαιμία των κυττάρων των νεφρικών σωληναρίων.
Ο Μονόνεφρος χωρίζεται σε δυο κατηγορίες, με βάση την αιτία που τον προκάλεσε. Πιο συγκεκριμένα στις ακόλουθες:
- Συγγενής Μονόνεφρος
Ο Συγγενής Μονόνεφρος οφείλεται σε γενετικές ανωμαλίες ή σε περιβαλλοντικούς παράγοντες οι οποίοι επιβαρύνουν τον τρόπο που δημιουργούνται οι νεφροί. Στις γενετικές ανωμαλίες συμπεριλαμβάνονται η νεφρική αγενεσία, όπου εκ γενετής το άτομο έχει μόνο ένα νεφρό, ή νεφρική δυσπλασία, όπου υπάρχουν και οι δύο νεφροί αλλά λειτουργεί μόνο ο ένας, όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως.
Ακόμη, συχνά μπορεί παρατηρούνται διαταραχές του συστήματος αναπαραγωγής στην ίδια πλευρά (συχνότερα στις γυναίκες). Σε ποσοστό που ξεπερνά το 50%, οι ασθενείς με γενετικές ανωμαλίες του ουροποιητικού συστήματος παρουσιάζουν διαταραχές και του λειτουργικού νεφρού (κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση) επιταχύνοντας έτσι χρονικά την εμφάνιση νεφρικής ανεπάρκειας.
Από την άλλη στους περιβαλλοντικούς παράγοντες συμπεριλαμβάνονται η λήψη κάποιων φαρμάκων όπως δεξαμεθαζόνη και άλλων, το χαμηλό σωματικό βάρος και η χορήγηση φαρμάκων στο νεογέννητο, η έκθεση εγκύου σε ιογενείς λοιμώξεις, η παχυσαρκία εγκύου και ο διαβήτης κύησης.
- Επίκτητος ή Συγγενής Μονόνεφρος
Ο Επίκτητος ή Συγγενής Μονόνεφρος οφείλεται σε χειρουργική αφαίρεση η οποία έγινε με σκοπό είτε τη θεραπευτική προσέγγιση για κάποια πάθηση (π.χ. νεοπλάσματα νεφρού), είτε τη δωρεά του οργάνου σε φιλικό ή συγγενικό πρόσωπο που υποβάλλεται σε αιμοκάθαρση ή περιτοναϊκή κάθαρση. Ακόμη στις επίκτητες αιτίες περιλαμβάνονται οι νεφρεκτομές λόγω τραυματισμού ή καρκίνου.
Προληπτικές ενέργειες ως απάντηση στο τι πρέπει να προσέχω όταν έχω ένα νεφρό
Οι άνθρωποι που για έναν από τους άνωθεν λόγους έχουν ένα νεφρό πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί με την καθημερινή τους διατροφή καθώς και με τις συνήθειες και τις δραστηριότητες τους. Συγκεκριμένα, ο κίνδυνος εμφάνισης νεφρικής νόσου σε άτομα με μονήρη νεφρό μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να είναι ιδιαίτερα ψηλός όμως μπορεί να εκτιμηθεί με εξετάσεις όπως ο υπέρηχος, η αξονική τομογραφία, η κυστεοουρηθρογραφία και το σπινθηρογράφημα νεφρών.
- Εξετάσεις
Προκείμενου να μειωθούν οι πιθανότητες εμφάνισης νεφρικής νόσου σε άτομα με ένα νεφρό κρίνεται συνετό να γίνει προληπτικά λήψη μέτρων, όπως οι ετήσιες εξετάσεις μέτρησης της κρεατινίνης και του ρυθμού σπειραματικής διήθησης (GFR), προσδιορίζοντας έτσι τη λειτουργικότητα των νεφρών. Ακόμα με τη γενική ούρων ανιχνεύεται η τυχόν παρουσία και η ποσότητα λευκώματος.
Η αρτηριακή πίεση θα πρέπει επίσης να ελέγχεται με απώτερο σκοπό να διατηρείται <130/80mmHg. Η διατήρησή της σε αυτά τα επίπεδα έχει σκοπό την προστασία των νεφρών. Αν αυξηθούν οι τιμές αυτές συνιστάται η χορήγηση αγωγής, με προτίμηση τους αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου και τους αναστολείς της αγγειοτασίνης, με την κάθε περίπτωση να είναι διαφορετική και τον νεφρολόγο να προτείνει την κατάλληλη αγωγή.
Το σωματικό βάρος πρέπει να διατηρείται σε φυσιολογικά για το κάθε άτομο επίπεδα όπως και η αρτηριακή πίεση όπως αναφέραμε και άνωθεν. Η υιοθέτηση μιας ισορροπημένης διατροφής με χαμηλή περιεκτικότητα σε αλάτι και πρωτεΐνες είναι πολύ σημαντική και καθοριστική για την εύρυθμη λειτουργία του νεφρού. Μια διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά με βιταμίνες είναι πολύ ωφέλιμη για τα άτομα με λειτουργικό μονόνεφρο, στα πλαίσια πρόληψης νεφρικής νόσου.
- Άσκηση και αποφυγή συγκεκριμένων αθλημάτων
Τα άτομα με ένα νεφρό συνιστάται να αποφεύγουν τις αθλητικές δραστηριότητες που περιλαμβάνουν σωματική επαφή όπως το μποξ, το καράτε, τη πυγμαχία αλλά και το ποδόσφαιρο και το μπάσκετ καθώς και άλλα λόγω του κινδύνου τραυματισμού.
Σε κάθε περίπτωση, τα άτομα με ένα νεφρό πρέπει να παρακολουθούνται σε τακτά χρονικά διαστήματα από νεφρολόγο, ώστε τόσο εκείνος όσο και ο ασθενής ο ίδιος να γνωρίζει την κατάσταση της υγείας του καθώς και για εντοπιστούν έγκαιρα οποιεσδήποτε βλάβες.
Επίσης, προκειμένου να καθοριστεί μια ολοκληρωμένη διατροφή , που να περιλαμβάνει τις ιδανικές ποσότητες καλίου για το κάθε άτομο στο πλαίσιο πάντα της αποτελεσματικής διαχείρισης της νεφροπάθειας η επίσκεψη στο νεφρολόγο κρίνεται άκρως απαραίτητη.
Αν και εσείς επιθυμείτε μια εμπεριστατωμένη συμβουλή ιατρού καθώς και διάγνωση επικοινωνήστε άμεσα με τον ιατρό Παπαδογιαννάκη Απόστολο, κλείνοντας το δικό σας ραντεβού.