Οι πληροφορίες σχετικά με μία δίαιτα νεφροπαθούς, έχουν σα σκοπό να δώσουν τη βάση των γνώσεων που χρειάζονται, να απλοποιήσουν διάφορες έννοιες και ίσως να καταρρίψουν κάποιες λανθασμένες δοξασίες που ταλαιπωρούν.
Κάθε ασθενής είναι μοναδικός. Μια σωστή δίαιτα νεφροπαθούς, θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη την συχνότητα που κάνετε αιμοκάθαρση, την διάρκεια της, την υπολειπόμενη διούρηση σας, εργαστηριακές τιμές καλίου, φωσφόρου, ασβεστίου, ουρίας κλπ.
Οι φυσιολογικοί νεφροί ρυθμίζουν τα επίπεδα των περισσοτέρων ουσιών στο σώμα όπως το νάτριο, το κάλιο, τον φωσφόρο, το ασβέστιο, τα υγρά. Ο σκοπός μιας δίαιτας νεφροπαθούς , όταν ο άρρωστος βρίσκεται στον τεχνητό νεφρό είναι:
α) να μειώσει την κατανάλωση ουσιών πού δεν μπορούν πλέον να απομακρυνθούν έτσι ώστε μέχρι να ξανακάνει αιμοκάθαρση αυτές να μη συγκεντρώνονται στον οργανισμό και του δημιουργούν διάφορα προβλήματα.
β) να δώσει ουσίες που χρειάζεται για να αναπτυχθεί αλλά και να διατηρηθεί φυσιολογικά στη ζωή (λευκώματα, βιταμίνες, σίδηρο κ.ά.)
γ) να περιορίσει την καθημερινή λήψη νερού σε μικρές ποσότητες, έτσι ώστε να μην επιβαρύνεται η καρδιά του.
Όταν κάποιος φθάσει στο τελικό στάδιο της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας και χρειάζεται αιμοκάθαρση η δίαιτά του πρέπει να αλλάξει. Αυτό αποτελεί ένα σημαντικό μέρος της θεραπείας, όπως εξ ίσου σημαντική θεωρείται η δίαιτα και σε πρωϊμότερα στάδια της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας.
- Θα πρέπει να μιλήσετε στον θεράποντα νεφρολόγο σας όταν αντιληφτείτε κάτι από τα παρακάτω:
- Όταν υπάρχει κάποια αλλαγή στην ποσότητα (μείωση) ή το είδος του φαγητού που θέλετε να τρώτε.
- Όταν δεν μπορείτε να προσαρμοστείτε στην δίαιτα που σας έχει συστήσει ο θεράπων νεφρολόγος σας.
- Όταν παρατηρείτε μια απώλεια βάρους ενώ πιστεύετε ότι τρώτε φυσιολογικά.
- Όταν νιώθετε ότι χορταίνετε με ελάχιστο φαγητό.
Δίαιτα Νεφροπαθούς & Πρόσληψη Υγρών
Μια δίαιτα νεφροπαθούς περιλαμβάνει και τις κατάλληλες ποσότητες υγρών που μπορούν να ληφθούν από έναν ασθενή. Οι αιμοκαθαρόμενοι που έχουν ούρα, μπορούν να καταναλώνουν την ημέρα , υγρά ίσα με τον όγκο των ούρων που έχουν κατά την διάρκεια του 24ωρου συν 500 γρ. Δηλαδή εάν ένας ασθενής έχει ένα κιλό ούρα την μέρα, μέσα στο ίδιο 24ωρο , μπορεί να πιει εως και 1,5 κιλά υγρά (νερό + άλλα υγρά). Οι αιμοκαθαρομενοι που δεν έχουν καθόλου ούρα , μπορούν να καταναλώνουν μόνο μισό κιλό υγρά την μέρα.
Συμβουλές για την περιορισμένη κατανάλωση υγρών:
- Κάθε πρωί να γεμίζετε ένα μπουκάλι νερό και να πίνετε μόνο από αυτό. Έτσι θα ξέρετε καθημερινά πόσο νερό ήπιατε
- Κολλήστε στην πόρτα του ψυγείου σας ένα χαρτί όπου θα γράφετε κάθε φορά την ποσότητα του νερού που ήπιατε
- Πίνετε πάντα νερό με μικρό ποτήρι
- Να αποφεύγετε τροφές με πολύ αλάτι. Το αλάτι αυξάνει πολύ το αίσθημα της δίψας άρα και την κατανάλωση νερού.
- Στα διαστήματα μεταξύ των γευμάτων , να τρώτε φρούτα (όσα επιτρέπονται) και τροφές παγωμένες
- Όταν διψάτε και θέλετε να πιείτε νερό, να υγραίνετε το στόμα σας με φέτες λεμονιού
- Να παίρνετε τα φάρμακα με το νερό των γευμάτων σας, όχι ξεχωριστά.
- Προσπαθήστε να διατηρήσετε τον εαυτό σας όσο γίνεται ενεργητικό και δραστήριο
- Βάλτε σαν στόχο να κερδίσετε μόνο μισό κιλό κάθε ημέρα. Αρχικά να ζυγίζεστε καθημερινά, πρωινή ώρα πριν το πρωινό σας φαγητό.
- Να ξεπλένετε το στόμα σας με νερό, αλλά να θυμάστε στο τέλος να το πετάτε και να μη το καταπίνετε
- Να χρησιμοποιείτε καραμέλες που ανακουφίζουν από τη δίψα
- Πάνω στο καλοριφέρ το χειμώνα βάλτε ένα πλαστικό με νερό, έτσι ώστε να παράγονται υδρατμοί, οι οποίοι θα υγραίνουν τον χώρο που κάθεστε, με σκοπό να βοηθήσετε έτσι το ξηρό σας στόμα
Δίαιτα Νεφροπαθούς & Απαραίτητα Λευκώματα
Είναι ΠΟΛΥ σημαντικό αιμοκαθαρομενοι ασθενείς να τρώνε λευκώματα (πρωτεΐνες) . Οι πρωτεΐνες βοηθούν την κατασκευή του σώματος, την λειτουργία του και την άμυνα απέναντι στις λοιμώξεις.
Έτσι σε μία δίαιτα νεφροπαθούς, πρέπει να περιέχονται τα αμινοξέα, τα οποία ο οργανισμός δε μπορεί να φτιάξει μόνος του. Μερικές λευκωματούχες τροφές περιέχουν όλα αυτά τα αμινοξέα (τα απαραίτητα δηλαδή) και αυτές ονομάζονται “πλήρεις” ή τροφές με πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας (ΥΒΑ) ή ποιότητας. Αυτές είναι το αβγό, το κρέας, το ψάρι, τα πουλερικά, το γάλα, το τυρί, κ.ά. Οι φυτικές πρωτεΐνες (ρύζι, ζυμαρικά, όσπρια, λαχανικά) δηλαδή οι πρωτεΐνες χαμηλής βιολογικής αξίας δεν περιέχουν όλα τα απαραίτητα αμινοξέα.
Και τα δύο είδη των λευκωμάτων πρέπει να περιλαμβάνονται στη δίαιτα νεφροπαθούς, ειδικότερα όμως θα πρέπει το 70-75% του λευκώματος που προσλαμβάνεται καθημερινά να προέρχεται από τροφές υψηλής βιολογικής αξίας.
Πριν την έναρξη της αιμοκάθαρσης, είναι πιθανό ο θεράπων νεφρολόγος σας, να είχε περιορίσει την ποσότητα του λευκώματος που καταναλώνετε. Με την έναρξη της αιμοκάθαρσης, αυτό αλλάζει. Η ποσότητα πρωτεϊνών στην διατροφή αλλάζει. Αυξάνει, γιατί η πρόσληψη ικανοποιητικής ποσότητας τους, είναι σημαντικό για την γενική υγεία του ασθενούς.
Προκειμένου να γίνουν κατανοητά και εφαρμόσιμα τα παραπάνω, πρέπει να γνωρίζουμε τι είδους λευκώματα παίρνουμε με το καθημερινό φαγητό και να έχουμε υπ´ όψη τα ισοδύναμά τους. Με βάση λοιπόν τα ισοδύναμα μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τροφές στις σωστές αναλογίες.
Έτσι 6 γραμμάρια λευκώματος υψηλής βιολογικής αξίας περιέχονται σε 25 γραμμάρια μαγειρεμένου κρέατος ή σε 30 γραμμάρια μαγειρεμένου ψαριού ή σε ένα φλιτζάνι γάλα ή σε 25 γραμμάρια τυρί.
Επίσης 2 γραμμάρια λευκώματος χαμηλής βιολογικής αξίας περιέχονται σε 30 γραμμάρια ψωμιού ή σε 100 γραμμάρια πατάτες ή σε 100 γραμμάρια βρασμένο ρύζι (τρεις κουταλιές της σούπας) ή σε 50 γραμμάρια βρασμένα ζυμαρικά.
Ο χρυσός κανόνας που ακολουθείται και σε μια δίαιτα νεφροπαθούς, είναι να καταναλώνονται 1,0 – 1,2 γραμμάρια λευκώματος / ημέρα για κάθε κιλό σωματικού βάρους και ποτέ λιγότερο. Δηλαδή: Ένας ασθενής 70 κιλών, θα πρέπει να καταναλώνει 70Χ6 περίπου 500 γραμμάρια λεύκωμα την μέρα , κάθε μέρα. Δηλαδή: 1-2 μέτριες μπριζόλες ή ένα ψάρι ή ένα στήθος κοτόπουλου.
Όταν ο νεφροπαθής δεν καταναλώνει αρκετή ποσότητα λευκωμάτων τότε τα επίπεδα της ουρίας μπορεί να είναι χαμηλά, πλην όμως στις συνθήκες αυτές οι μύες καταστρέφονται, και τελικά η δίαιτα αυτή οδηγεί σε υποθρεψία με εμφάνιση πρόσθετων προβλημάτων υγείας όπως την μείωση της άμυνας του οργανισμού στις μολύνσεις.
Δίαιτα Νεφροπαθούς & Λίπη
Οι αιμοκαθαιρόμενοι ασθενείς εμφανίζουν συνήθως αύξηση των τριγλυκεριδίων, ελάττωση της καλής χοληστερίνης της γνωστής σε όλους μας HDL, αύξηση δε της κακής χοληστερίνης που λέγεται λιποπρωτεϊνη χαμηλής πυκνότητας (LDL). Είναι αυτονόητο ότι αυτοί που ανήκουν στην κατηγορία αυτή των αρρώστων πέρα από τα άλλα προβλήματα κινδυνεύουν από στεφανιαία νόσο, δηλαδή την εμφάνιση στηθάγχης ή εμφράγματος του μυοκαρδίου.
Σκόπιμο είναι ο νεφροπαθής που κάνει θεραπεία με τεχνητό νεφρό να γνωρίζει τι πρέπει να αποφεύγει στο καθημερινό διαιτολόγιό του όσο αφορά στα λίπη. Στην πατρίδα μας όπου έχουμε άφθονο και καλής ποιότητας ελαιόλαδο, καλό είναι να αποφεύγονται τα λίπη σε στερεά μορφή όπως το βούτυρο, ζωικά λίπη, κ.ά. Γι’αυτό θα παρατηρήσετε οτι σε μια δίαιτα νεφροπαθούς προτιμάται το λάδι της ελιάς.
Δίαιτα Νεφροπαθούς & Αλάτι
Το αλάτι που νοστιμεύει τα φαγητά μας περιέχει νάτριο αλλά και χλώριο. Όλα τα φαγητά περιέχουν λίγο νάτριο, ακόμη και αν δεν έχουν πρόσθετο αλάτι.
Το παραπανίσιο νάτριο μπορεί να προκαλέσει δίψα, αύξηση των σωματικών υγρών, και στη συνέχεια να εμφανισθεί πρήξιμο στο σώμα (κυρίως στα πόδια και μερικές φορές στα μπράτσα ή στην κοιλιά), αύξηση της πίεσης , αύξηση του βάρους και δυσκολία στην αναπνοή (το γνωστό σε όλους πνευμονικό οίδημα) το οποίο είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο για την ζωή του ασθενούς.
Φαγητά με υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι (νάτριο) που πρέπει να αποφεύγονται και γι’αυτό δεν τα συναντούμε σε μία δίαιτα νεφροπαθούς:
- Είναι τα καπνιστά κρέατα όπως τα λουκάνικα, το μπέϊκον, το ζαμπόν, εκείνα που είναι γενικώς αλμυρά στη γεύση όπως πατατάκια, πόπ-κόρν, ξηροί καρποί, τουρσιά, καρυκεύματα, κέτσαπ, διάφορες σάλτσες, μουστάρδα και τα περισσότερα συσκευασμένα και επεξεργασμένα φαγητά. Πρέπει οι νεφροπαθείς να προσέχουν τις ετικέτες σε συσκευασμένα φαγητά για να γνωρίζει πόσο νάτριο (αλάτι) περιέχουν.
Είναι φυσικό στην αρχή να προσπαθήσετε να ξεχάσετε τη γεύση του αλατιού. Μην τρομάζετε στην ιδέα αυτή, άλλωστε έρευνες έδειξαν ότι η γεύση στο αλάτι είναι κάτι το επίκτητο και ότι η επιθυμία για αλάτι είναι λιγότερο έντονη μετά από λίγους μήνες στέρησής του.
Σε δίαιτα νεφροπαθούς αντί για αλάτι θα βρούμε : Καρυκεύματα και αρωματικά χόρτα στην θέση του αλατιού, λεμόνι στο ψάρι, ρίγανη στο χοιρινό, δενδρολίβανο στο κοτόπουλο κλπ
Ίσως σας γεννηθεί το ερώτημα εάν μπορείτε να χρησιμοποιείτε υποκατάστατα του αλατιού. Η απάντηση είναι πώς όχι, μην το επιχειρήσετε διότι τα υποκατάστατα αυτά του αλατιού μπορεί να μας αλμυρίζουν, αλλά περιέχουν κάλιο που είναι θανατηφόρο για τους αρρώστους όπως εσείς που έχετε νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου.
Δίαιτα Νεφροπαθούς & Φαγητό έξω
Κρέας ψημένο σε σχάρα (όχι μπιφτέκι, στο οποίο όπως είναι γνωστό έχει προστεθεί ψωμί) και ψάρια αποτελούν μερικές από τις καλές επιλογές, που έχετε όταν ακολουθείτε μια δίαιτα νεφροπαθούς, όμως θέλετε να φάτε έξω.
Αποφύγετε τις σάλτσες και χρησιμοποιήστε αν θέλετε πιπέρι ή ζητήστε ένα φρέσκο λεμόνι.
Ζητήστε για σαλάτα βρασμένα ή αχνισμένα λαχανικά. Διαλέξτε κάτι που σερβίρεται χωρίς τυρί ή σάλτσα.
Δίαιτα Νεφροπαθούς & Πρόσληψη Καλίου
Το κάλιο, όταν χαθεί η νεφρική λειτουργία, μαζεύεται στον οργανισμό και δεν μπορεί να απομακρυνθεί (μπορεί να αυξηθεί σε επικίνδυνα επίπεδα).
Υπερβολική ποσότητα καλίου μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις καθώς προκαλεί μυϊκή παράλυση (μπορεί να νοιώσετε πάρα πολύ αδύναμοι, δεν μπορεί κάποιος να σταθεί στα πόδια του…), ανωμαλίες στον ρυθμό της καρδιάς (συνήθως βραδυκαρδία) και σε σοβαρές περιπτώσεις οδηγεί σε ξαφνικό θάνατο.
Μερικοί άρρωστοι που κάνουν τεχνητό νεφρό έχουν την εντύπωση ότι μπορούν να τρώνε τροφές με κάλιο ενώ είναι συνδεδεμένοι με το μηχάνημα επειδή αυτό απομακρύνεται με το φίλτρο. Αυτό είναι λάθος διότι το κάλιο έως ότου απορροφηθεί από το έντερο και μπει στο αίμα περνάνε κάποιες ώρες και ήδη η αποσύνδεση από το μηχάνημα έχει γίνει. Μπορείτε να αποτρέψετε τη συγκέντρωση μεγάλων ποσοτήτων καλίου στο αίμα ακολουθώντας συγκεκριμένη δίαιτα νεφροπαθούς.
Για αρχή, διαβάζετε τις ετικέτες των τροφίμων για την περιεκτικότητα του καλίου: «Κάλιο» ή «Potassium” έτσι ώστε να αποφεύγετε τα τρόφιμα με πολύ κάλιο. Μερικές από τις τροφές που είναι πλούσιες σε κάλιο και θα πρέπει να καταναλώνονται με μέτρο είναι:
Ντομάτα, πράσινα λαχανικά (αρακάς, καρότα, φασολάκια, κολοκυθάκια, παντζάρια, πιπεριές), φρούτα (βερίκοκο, αβοκάντο, μπανάνα, πεπόνι, καρπούζι, ξερά φρούτα, σύκα, γκρέϊπφρουτ, πορτοκάλια, δαμάσκηνα, ροδάκινα, σταφίδα, κίτρα, χουρμάδες),χόρτα, πατάτες, μανιτάρια, ξερά κουκιά.
Από τα όσπρια: οι φακές τα ρεβίθια αλλά και οι ξηροί καρποί όπως και τα υποκατάστατα του αλατιού. Μπορείτε να καταναλώνετε μέτριες ποσότητες (έχουν μικρότερη ποσότητα καλίου) από: Μπρόκολο, λάχανο, αγγούρι, κολοκυθάκια ,Μήλο (1), ροδάκινο (1 μικρό), κεράσια (10), αχλάδι (1 μικρό), καρότα, μελιτζάνα.
Υπάρχει τρόπος να μειωθεί το κάλιο που περιέχουν τα λαχανικά: Μπορείτε να τοποθετείτε τα λαχανικά (φρέσκα ή κατεψυγμένα) σε αρκετό νερό (10 μέρη νερού, 1 μέρος λαχανικά) , τουλάχιστον 2 ώρες πριν το μαγείρεμα τους. Πετάξτε το νερό αυτό μετά. Πλύνετε τα και κόψτε τα σε μικρά κομμάτια ή λεπτές φέτες. Τα λαχανικά που έχουν φλοιό ( πατάτα, καρότο) να αφαιρείτε η φλούδα και μετά να τα κόβετε. Ψήστε τα σε μεγάλη ποσότητα νερού ( 5 μέρη νερού προς ένα λαχανικά) και σουρώστε μετά το νερό.
Δίαιτα Νεφροπαθούς & Πρόσληψη Φωσφόρου και Ασβεστίου
Όταν οι νεφροί αδυνατούν να αποβάλλουν φώσφορο (τελικό στάδιο), η ισορροπία στα δύο αυτά στοιχεία παύει να υπάρχει με αποτέλεσμα την αύξηση των επιπέδων του φωσφόρου και την σύγχρονη πτώση του ασβεστίου.
Τότε οι παραθυρεοειδείς αδένες που βρίσκονται στο λαιμό «αντιλαμβάνονται» αυτή την μείωση του ασβεστίου και απελευθερώνουν μία ουσία την παραθορμόνη, που προσπαθεί να κρατήσει το ασβέστιο του αίματος σε φυσιολογικά επίπεδα.
Επειδή ένας από τους τρόπους που το πετυχαίνει αυτό η παραθορμόνη είναι να το τραβά από τα κόκαλα στο αίμα, γι αυτό σιγά-σιγά μετά από χρόνια τα κόκαλα αδυνατίζουν, εμφανίζεται πόνος σ’ αυτά και στις αρθρώσεις. Είναι ο γνωστός Δευτεροπαθής Υπερπαραθυρεοειδισμός.
Τέλος θα πρέπει να ξέρετε ότι μερικές φορές ο υψηλός φώσφορος προκαλεί φαγούρα στο δέρμα.
Ο φώσφορος βρίσκεται σε πολλά τρόφιμα. Και σαν φυσικό στοιχείο των τροφών (τρόφιμα πρωτεϊνούχα όπως κρέας, ψάρι, γαλακτοκομικά προϊόντα) αλλά και σαν πρόσθετο στοιχείο ως συντηρητικό, σταθεροποιητή και ενισχυτικό της γεύσης στις προπαρασκευασμένες τροφές και στα φαγητά των ταχυφαγείων. Ο δεύτερος είναι και ο χειρότερος γιατί απορροφάται εξολοκλήρου από το πεπτικό μας σύστημα. Ο καλύτερος τρόπος για την μείωση του είναι με μία σωστή δίαιτα νεφροπαθούς, με την βοήθεια της οποίας θα περιοριστεί η κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε φώσφορο, ειδικά εκείνων που ο φώσφορος έχει προστεθεί σαν συντηρητικό.
Τρόφιμα με ελάχιστη ποσότητα φωσφόρου είναι τα: ζάχαρη, λάδι ελιάς, φρούτα, λαχανικά, το ασπράδι του αυγού. Πρακτικά αυτά τα τρόφιμα, από την μεριά του φωσφόρου, μπορούν να καταναλωθούν ελεύθερα.
Υπάρχουν τρόφιμα πλουσιότερα σε φώσφορο (δημητριακά, ζυμαρικά, ψωμί, ρύζι, corn flakes, όσπρια) αλλά σε μορφή που είναι πολύ λίγο απορροφήσιμος φώσφορος. Για αυτό, μπορούν να καταναλωθούν σε 2 ή το πολύ 3 μερίδες την μέρα.
Τρόφιμα ζωικής προέλευσης περιέχουν περισσότερο φώσφορο από τις προηγούμενες ομάδες (αρνί, λαγός, πέστροφα, γλώσσα, γάλα, γιαούρτι). Ειδικά για το γάλα και το γιαούρτι, παρόλο που έχουν μεγάλη ποσότητα φωσφόρου, μια μόνο μερίδα την μέρα, δεν αυξάνει την ποσότητα φωσφόρου στο αίμα.
Μια μερίδα την εβδομάδα, θα πρέπει να καταναλώνει ασθενείς με ΧΝΝ από γαλοπούλα, εντόσθια, γαρίδες, καλαμάρια, σολομός ενώ αντίθετα θα πρέπει να αποφεύγονται τρόφιμα όπως αναψυκτικά, επεξεργασμένα φαγητά, επεξεργασμένο τυρί.
Ωστόσο υπάρχουν μερικά μη γαλακτοκομικά προϊόντα με χαμηλότερο φώσφορο, όπως η φυτική κρέμα γάλακτος που μπορεί να χρησιμοποιηθεί αντί για γάλα στο μαγείρεμα.
Πως θα βρω τον φώσφορο στις ετικέτες των τροφίμων;
Σαν σκέτος «Φώσφορος» αλλά και όταν υπάρχει η λέξη «φωσφο-» , το τρόφιμο αυτό περιέχει φώσφορο σε διάφορες μορφές. «Κρυφός» φώσφορος στα τρόφιμα , είναι και τα συντηρητικά – βελτιωτικά με κωδικούς : E340 έως E458, τα οποία θα πρέπει να αποφεύγονται.
Επειδή λοιπόν είναι αδύνατον να εξαλειφθεί τελείως ο φώσφορος από το διαιτολόγιό σας, ακόμη και με δίαιτα νεφροπαθούς η οποία είναι χαμηλής περιεκτικότητας σε φώσφορο, γι αυτό είναι απαραίτητο να παίρνετε φάρμακα που δεσμεύουν το φώσφορο και παρεμποδίζουν την απορρόφησή του από το έντερο.
Τέτοια φάρμακα είναι πολλά όπως το ΤΙΤΡΑΛΑΚ, ΡΕΝΑΤΖΕΛ, ΦΟΣΡΕΝΟΛ, ΟΣΒΑΡΕΝ, ΒΕΛΦΟΡΟ.
Κάποιες συμβουλές σχετικά με την λήψη των δεσμευτικών είναι χρήσιμες, έτσι τα φάρμακα αυτά πρέπει να τα παίρνετε:
- κατά την διάρκεια ή αμέσως μετά τα γεύματα (να βρίσκονται στο στομάχι μαζί με την τροφή και να έχουν την ευκαιρία να δεσμεύουν το φώσφορο)
- Δεν πρέπει να τα διακόπτετε χωρίς ιατρική εντολή ούτε και αν ακόμη προκαλούν δυσκοιλιότητα (αυτή αντιμετωπίζεται όταν εμφανισθεί με φάρμακα), επίσης είναι απαραίτητο να τα παίρνετε ακόμη και όταν είστε συνδεδεμένοι στο μηχάνημα αιμοκάθαρσης (δεν απομακρύνονται με το φίλτρο).
Δίαιτα Νεφροπαθούς & Λήψη Βιταμινών
Όσον αφορά στη δίαιτα, ένα ερώτημα που προκύπτει είναι η λήψη βιταμινούχων σκευασμάτων σα συμπλήρωμα. Μιά ελεγχόμενη δίαιτα νεφροπαθούς, μπορεί να περιορίσει την προσφορά και είσοδο των βιταμινών στον οργανισμό, παράλληλα όμως με την αιμοκάθαρση είναι πιθανόν να αφαιρούνται από το σώμα και ορισμένες βιταμίνες. Όμως μόνο ο γιατρός είναι εκείνος που θα ορίσει το είδος και την ποσότητα των βιταμινών πού θα δοθούν.
Δίαιτα Νεφροπαθούς & Τακτική Άσκηση
Η ευεργετική επίδραση της άσκησης όταν εφαρμόζεται ένα τέτοιο πρόγραμμα. Συνοδεύεται από μείωση των τριγλυκεριδίων, μείωση των αναγκών σε φάρμακα που χορηγούνται για την υπέρταση και εκείνων που χορηγούνται για να δεσμευθεί ο φώσφορος, από βελτίωση τού αιματοκρίτη καθώς και της ψυχολογικής κατάστασης των αιμοκαθαιρομένων. Η οδηγία μας είναι: Μισή ώρα περπάτημα , κάθε ημέρα !