ΑΙΜΟΚΑΘΑΡΣΗ

Η αιμοκάθαρση (ΑΚ) είναι μια διαδικασία μέσω της οποίας τα παραπάνω υγρά και οι τοξίνες που έχουν μαζευτεί (ουρία, κάλιο και άλλα) φιλτράρονται μηχανικά από το αίμα, όταν οι νεφροί δεν μπορούν να λειτουργήσουν σωστά.

Στη διάρκεια της θεραπείας σας, κάθεστε ή ξαπλώνετε δίπλα σ’ ένα μηχάνημα αιμοκάθαρσης στο ειδικό κέντρο μιας κλινικής ή ενός νοσοκομείου.

Ένα μέλος του νοσηλευτικού προσωπικού τοποθετεί δύο βελόνες στην φίστουλα σας (ή καθετήρα). Αυτό ονομάζεται «προσπέλαση».
Η μία βελόνα συνδέεται με έναν σωλήνα που απομακρύνει το αίμα από το σώμα σας για να καθαριστεί και να αντληθεί από ένα μηχάνημα μέσω του φίλτρου αιμοκάθαρσης.

Όλο το αίμα σας φιλτράρεται μέσω του φίλτρου αιμοκάθαρσης αρκετές φορές. Σε όλη τη διάρκεια της θεραπείας, το αίμα επιστρέφει στο σώμα σας μέσω ενός σωλήνα συνδεδεμένου με την άλλη βελόνα (ή καθετήρα).

Πόσο διαρκεί ?
Αυτή η συνεχής διαδικασία φιλτραρίσματος συνήθως διαρκεί 3-4 ώρες ανά θεραπεία και
πραγματοποιείται 3-4 φορές την εβδομάδα.

Θα βοηθήσει η αιμοκάθαρση να γίνουν καλά τα νεφρά μου?
Όχι. Η αιμοκάθαρση κάνει την δουλειά που θα έκαναν οι νεφροί, αλλά δεν τους θεραπεύει.

Μπορεί ένας αιμοκαθαρόμενος να συνεχίζει την δουλειά του?
Δεν είναι απαγορευτικό! Μπορεί κάποιος να συνεχίσει την δουλειά του όταν συνηθίσει την
αιμοκάθαρση.

Μπορώ να ταξιδέψω ?
Ναι , αρκεί στο μέρος του ταξιδιού να υπάρχει ΜΤΝ με θέση διαθέσιμη. Είναι απαραίτητο ένα τηλέφωνο πριν. Είναι απαραίτητο ένα ενημερωτικό να αποσταλεί στην άλλη μονάδα.

Πριν έρθω για αιμοκάθαρση:
Καλό πλύσιμο με σαπούνι, της περιοχής που είναι η φίστουλα
Άνετα, καθαρά ρούχα , με φαρδύ μανίκια εύκολη πρόσβαση της φίστουλας.

Μπορώ να τρώω?

Η λήψη τροφής κατά τη διάρκεια ή πριν την αιμοκάθαρση θα πρέπει να απαγορεύεται σε ασθενείς με συχνά υποτασικά επεισόδια της αιμοκάθαρσης. Συμμορφωθείτε τις οδηγίες των γιατρών σας.

Μπορώ να παίρνω τα φάρμακα μου?

ΟΧΙ τα φάρμακα της πίεσης την μέρα της αιμοκάθαρσης (εκτός αν έχει δοθεί άλλη οδηγία)

Κατά την ιατρική επίσκεψη στην αιμοκάθαρση:

  • να λέτε τα σοβαρά προβλήματα που σας απασχολούν,
  • πως περνάτε στο σπίτι ειδικά μετά την αιμοκάθαρση, αν υπάρχει ζάλη, δίψα κλπ
  • πως περνάτε κατά την διάρκεια της αιμοκάθαρσης,
  • αν έχετε δει αύξηση της πίεσης πρόσφατη
  • αν εμφανίζεται δύσπνοια (δυσκολία στην αναπνοή) στο ξάπλωμα
  • στον μηνιαίο έλεγχο να κρατάτε μαζί σας ΟΛΑ τα φάρμακα στα κουτιά τους.

Είναι το βάρος, το πραγματικό σας βάρος, που έχετε μετά το τέλος μιας συνεδρίας αιμοκάθαρσης απαλλαγμένοι από το περιττό νερό, το οποίο σας επιτρέπει να έρθετε στην επόμενη συνεδρία χωρίς να έχετε αυξημένη αρτηριακή πίεση (<130/90 mmHg) και χωρίς να χρειάζεστε τη λήψη αντιυπερτασικών φαρμάκων. Η ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης είναι πολύ σημαντικό πράγμα.

Η αίτια της αυξημένης πίεσης σε πολλούς από εσάς είναι η αύξηση του νερού σας (που κατακρατούνται εξ αιτίας του ότι δεν έχετε ούρα για να το αποβάλετε). Πρέπει να θυμάστε ότι το πραγματικό βάρος (ξηρό) δεν κερδίζεται και δεν χάνεται γρήγορα (εκτός κι αν δεν τρώτε ή αν έχετε κάποια λοίμωξη). Να θυμάσαι όμως πως ακόμη κι αν αυξηθεί από το νερό το βάρος σας κατά 7-10 κιλά, δεν είναι εύκολο να το καταλάβετε, μπορεί δε ακόμη να μην ανέβει και η πίεσή σας.

Ο όρος πρόσβαση σε αιμοκάθαρση (το σημείο που θα συνδέεστε στο μηχάνημα) αφορά την δημιουργία ενός εύκολου και γρήγορου τρόπου εισόδου στην κυκλοφορία του αίματος. Για να είναι αυτό εφικτό πρέπει να βρίσκεται εντελώς κάτω από το δέρμα σας και να είναι εύκολη στη χρήση.

Η δημιουργία της πρόσβασης γίνεται με μια μικρή χειρουργική επέμβαση. Υπάρχουν δύο τύποι αγγειακής πρόσβασης και τοποθετούνται τελείως κάτω από το δέρμα:

Η φίστουλα (fistula), την οποία ο αγγειοχειρουργός σας δημιουργεί συνδέοντας μια αρτηρία με μια φλέβα .

Το μόσχευμα, το οποίο είναι ένας συνθετικός σωλήνας, που αποτελείται από πλαστικό ή άλλο υλικό, και ο αγγειοχειρουργό σας το τοποθετεί κάτω από το δέρμα για να συνδέσει μια αρτηρία με μια φλέβα .

Καθετήρας: όταν η έναρξη αιμοκάθαρσης είναι αναγκαία ΑΜΕΣΑ πρέπει να τοποθετηθεί ένας καθετήρας ή στην βάση του λαιμού (καλύτερη θέση) ή κοντά στο πόδι. Όταν γίνει η φίστουλα ή το μόσχευμα και ωριμάσει τότε ο καθετήρας αφαιρείται.

Και στα δύο (φίστουλα και μόσχευμα), η σύνδεση μεταξύ αρτηρίας και φλέβας οδηγεί σε αύξηση της ροής του αίματος μέσα από τη φλέβα. Σε απάντηση, η φλέβα σας μεγαλώνει και ενισχύει τα τοιχώματά της. Αυτό επιτρέπει ακόμα μεγαλύτερη ποσότητα αίματος να περάσει μέσα από τη φλέβα και επιτρέπει την πραγματοποίηση μιας αποτελεσματικής αιμοκάθαρσης. Τις προσεχείς εβδομάδες μετά την επέμβαση, η φίστουλα αρχίζει να ωριμάζει.

Η πρόσβαση συνήθως δημιουργείται στο χέρι σας, ή σπανιότερα στο πόδι, και επιτρέπει στο αίμα να αφαιρείται και να επιστρέφει γρήγορα, αποτελεσματικά και με ασφάλεια ξανά στο σώμα σας αφού πρώτα «καθαριστεί» από το μηχάνημα αιμοκάθαρσης.

Ανάλογα με την ποιότητα της αρτηρίας και της φλέβας σας, ο αγγειοχειρουργός σας θα προσπαθήσει να δημιουργήσει τη φίστουλα μέσα από μία τομή μόνο στο αντιβράχιο (συνήθως στον καρπό) του χεριού σας που δεν χρησιμοποιείτε συχνά.

Για παράδειγμα, αν είστε αριστερόχειρες, ο γιατρός σας θα δημιουργήσει τη πρόσβαση στο δεξί χέρι σας, αν είναι δυνατόν. Κατά την επέμβαση, ο γιατρός σας θα προσπαθήσει να συνδέσει μια μεγάλη φλέβα κάτω από το δέρμα (επιφανειακή) με μια γειτονική αρτηρία.

Εάν δεν είναι εφικτή η δημιουργία φίστουλας, επειδή η φλέβα είναι πολύ μικρή ή αποκλεισμένη, ο γιατρός σας μπορεί να σας τοποθετήσει ένα μόσχευμα που συνήθως είναι συνθετικό (πλαστικό).

Η φλέβα μοιάζει με ένα κορδόνι κάτω από το δέρμα σας λόγω της αύξησης του μεγέθους της. Η όλη διαδικασία της ωρίμανσης, η οποία είναι ένα ευεργετικό χαρακτηριστικό γνώρισμα, επιτρέπει την αύξηση της ροής του αίματος στη φίστουλα και διαρκεί συνήθως 1 έως 3 μήνες.

Μόλις ωριμάσει, μία φίστουλα θα πρέπει να είναι μεγάλη και αρκετά ισχυρή ώστε οι νοσηλεύτριες να μπορούν να εισάγουν τις μεγάλες βελόνες αιμοκάθαρσης εύκολα. Εάν αποτύχει να ωριμάσει σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα, μπορεί να χρειάζεστε νέα φίστουλα.

Ένα μόσχευμα που τοποθετείται μεταξύ μιας αρτηρίας και φλέβας μπορεί συνήθως να χρησιμοποιηθεί για αιμοκάθαρση εντός 2-6 εβδομάδες (τελευταία υπάρχουν νεότερα μοσχεύματα άμεσης παρακέντησης).

Για την επιλογή της θέσης δημιουργίας της πρόσβασης, ο αγγειοχειρουργός θα αποφασίσει την καλύτερη δυνατή θέση.

Η διαδικασία κατά την δημιουργία της πρόσβασης σε αιμοκάθαρση

Συνήθως την επέμβαση πρόσβασης την κάνετε ως εξωτερικός ασθενής.Ο αγγειοχειρουργός σας θα σας μουδιάσει (τοπική αναισθησία) την περιοχή όπου θα δημιουργήσει τη φίστουλα ή θα τοποθετήσει το μόσχευμα.

Μετά την επέμβαση, θα πρέπει να κρατάτε το σημείο δημιουργίας της φίστουλας πάνω από το επίπεδο της καρδιά σας για τη μείωση του οιδήματος και του πόνου.

Οι παρακάτω υποδείξεις θα σας βοηθήσουν να κρατήσετε τη νέα σας πρόσβαση σε σωστή λειτουργία κατά τις πρώτες εβδομάδες μετά την επέμβαση μέχρι να ωριμάσει:

  • Κρατήστε την τομή στεγνή μέχρι την αφαίρεση των ραμμάτων και στη συνέχεια κατά το πλύσιμο να μη την τρίβετε μέχρι να επουλωθεί πλήρως.
  • Αποφεύγετε να σηκώνετε περισσότερα από 5 κιλά ή άλλες δραστηριότητες που μπορεί να συμπιέσουν τη φίστουλα, όπως το σκάψιμο.
  • Αναφέρετε τυχόν πόνο, οίδημα (πρήξιμο) ή αιμορραγία αμέσως στο γιατρό σας, ειδικά αν αυτά τα συμπτώματα γίνονται όλο και χειρότερα. Ήπιος πόνος ή οίδημα είναι κοινό και δεν είναι ανησυχητικό, εάν μειώνεται.
  • Μπορεί αρχικά να αισθανθείτε κάποια ψυχρότητα ή μούδιασμα στο χέρι με τη φίστουλα. Οι αισθήσεις αυτές συνήθως υποχωρούν μέσα σε λίγες εβδομάδες, καθώς το κυκλοφορικό σας προσαρμόζεται με τη λειτουργία της φίστουλας.
  • Ωστόσο, εάν αυτές οι αισθήσεις είναι έντονες ή δεν εξαφανίζονται, ενημερώστε το γιατρό σας το συντομότερο δυνατό, επειδή η φίστουλα είναι δυνατόν να παροχετεύει με τη φλέβα πάρα πολύ αίμα που κανονικά θα πήγαινε στο χέρι σας, μια κατάσταση που ονομάζεται «φαινόμενο υποκλοπής».

Μόλις ο πόνος της επέμβασης υποχωρήσει, θα πρέπει να κάνετε κάποιες ασκήσεις που θα βοηθήσουν τη φίστουλα να αναπτυχθεί και να ενισχυθεί (δηλ. να ωριμάσει) και συνεπώς να κάνετε αιμοκάθαρση ταχύτερα και ευκολότερα. Η πιο συνήθης γυμναστική είναι να πιέζεται με την παλάμη του χειρουργημένου χεριού ένα μαλακό αντικείμενο (π.χ. ένα μπαλάκι, πλαστελίνη, μπαλάκι του τενις κλπ).

Μερικές φορές η φίστουλα ή το μόσχευμα μπορεί να χρειαστούν εβδομάδες ή ακόμη και μήνες έως ότου είναι έτοιμα για χρήση σε αιμοκάθαρση. Έως ότου γίνει αυτό, ίσως χρειαστεί να χρησιμοποιήσετε ένα καθετήρα για αιμοκάθαρση.

  • Η προστασία της πρόσβασης σε αιμοκάθαρση είναι ζωτικής σημασίας για σας γιατί είναι αυτή που σας συνδέει με τη ζωή. Οι παρακάτω συμβουλές θα σας βοηθήσουν να προστατεύσετε τη φίστουλα ή το μόσχευμά σας:
  • Ελέγξτε πολλές φορές κάθε μέρα την πρόσβασή σας για να βεβαιωθείτε ότι είναι σε λειτουργία. Θα πρέπει να είστε σε θέση να αισθάνεστε μια δόνηση της φίστουλας, που ονομάζεται «ροίζος». Ο γιατρός σας ή το προσωπικό του κέντρου αιμοκάθαρσης θα σας δείξει πώς να το κάνετε.
  • Παρακολουθήστε την πρόσβαση για τυχόν αιμορραγία μετά την αιμοκάθαρση. Αν η πρόσβαση φαίνεται να αιμορραγεί περισσότερο από το συνηθισμένο από τις τρύπες των βελόνων, θα πρέπει να ενημερώσετε το προσωπικό του κέντρου αιμοκάθαρσης.
  • Μην μεταφέρετε βαριά αντικείμενα με το χέρι που έχει την πρόσβαση
  • Μην κοιμάστε σε αυτό το χέρι
  • Μην φοράτε ρούχα ή κοσμήματα που πιέζουν το χέρι αυτό
  • Μην αφήνετε κανέναν να κάνει αιμοληψία ή να μετρήσει τη πίεσή σας από το χέρι αυτό
  • Μην αφήνετε να σας κάνουν ενδοφλέβιες ενέσεις στη φίστουλα ή το μόσχευμα
  • Διατηρείτε το σημείο της φίστουλας ή του μοσχεύματος καθαρό
  • Μετά την αιμοκάθαρση, παρακολουθήστε την πρόσβαση για σημεία λοίμωξης, όπως οίδημα ή ερυθρότητα
  • Μην χρησιμοποιείτε κρέμες και λοσιόν πάνω από το σημείο της φίστουλας ή του μοσχεύματος.
  • Η παρακέντηση να μην είναι στα ιδία σημεια κάθε φορά, αλλα να αλλάζει συνεχώς θέση (εφόσον φυσικά αυτό είναι δυνατό)
  • Σε περίπτωση αιμορραγίας από την φίστουλα στο σπιτι, πίεσε με μια καθαρή γάζα το σημείο της αιμορραγίας μέχρι να σταματήσει.
  • Πρέπει να βλέπουμε ότι ο καθετήρας είναι καλά στερεωμένος με τους αυτοκόλλητους επιδέσμους
  • Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ένα μαντίλι, φουλάρι ή ελαστικό επίδεσμο για να κρατά στην θέση του  τον καθετήρα στο λαιμό.
  • Πρέπει οι γάζες, ο επίδεσμος και το σημείο εισόδου του καθετήρα να είναι ΠΑΝΤΑ στεγνά.
  • Αν βραχούν (νερο / αιμα) θα πρέπει να αλλαχτούν (μπορεί να γίνει και σε Κέντρο Υγείας)